Na terenie toszeckiego Szpitala w okresie od maja do listopada 1945 funkcjonował obóz – łagier NKWD, w którym przebywali głównie mężczyźni narodowości niemieckiej. Szacuje się, że około 3,5 tys. osób zginęło tam w wyniku niewolniczej pracy i tortur. Zostali oni pochowani na terenie piaskowni (Sandgruba) w zbiorowej mogile przy drodze w kierunku Wielowsi. Świadkowie opowiadali, że codziennie rano ze Szpitala drogą na Wielowieś jechała furmanka z ciałami zmarłych więźniów, które wrzucano do wykopanych rowów. Strażnik, żołnierz sowiecki, pilnował, aby przysypać wszystko ziemią. Pamięć o tych wydarzeniach i tym miejscu była przechowywana przez mieszkańców Toszka, jednak możliwość ujwanienia prawdy i godnego upamiętnienia pochowanych tam osób pojawiła się dopiero w 1990 roku wraz z przemianami społecznymi, które zachodziły w Polsce. 23 listopada 1991 r. odbyło się nabożeństwo ekumeniczne w pobliżu Zakładu Pomp i Armatury Przemysłowej przy ul. Wielowiejskiej połączone z odsłonęciem krzyża wraz z pamiątkową tablicą: "Tu spoczywa ponad 3000 Ofiar NKWD internowanych w obozie toszeckim w 1945 roku. Wsparci pomocą Bożą nie ustajemy w wysiłkach, aby nigdy więcej nie było obozów koncentracyjnych ani dla internowanych. W 46 rocznicę likwidacji obozu – Toszek 25.11.1991". Inicjatorem ustawienia krzyża było Porozumienie Obywatelskie Toszek – Wielowieś z siedzibą w Toszku. We współpracy władz miejskich Toszka, DFK Toszek, Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge oraz środowisk bliskich ofiarom i ich rodzinom, udało się zebrać środki na właściwy pomnik. Ogromny głaz narzutowy z tablicą z brązu, krzyżem i napisem w języku polskim i niemieckim: "Tu spoczywają Ofiary obozu NKWD W Toszku. Maj – listopad 1945", został odsłonięty 16 maja 1998 roku. Poświęcenia pomnika dokonał pochodzący z Toszka ksiądz Werner Szyguła – świadek historii. W ceremonii uczestniczyli licznie przybyli z Niemiec członkowie rodzin Ofiar oraz 7 byłych więźniów obozu. Zbiorowa Mogiła Ofiar Obozu NKWD jest miejscem pamięci pod opieką DFK Toszek i Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge. Co roku w maju odbywają się tu uroczystości ku czci pamięci Ofiar.’